|
ស្តាយប្រទេសចិនក្រុងស៊ីអាន
|
បេតិកភ័ណ្ឌវប្បធម៌ ជាទ្វារធំមួយសម្រាប់មនុស្សជាតិយល់ដឹងពីប្រវត្តិសាស្ត្រ
ហើយក៏បានកត់ត្រាពីរឿងរស់នៅនិងលេខសម្ងាត់អភិវឌ្ឍន៍របស់មនុស្សជាតិផងដែរ ។ ក្នុងថានៈជារាជធានីរបស់រជ្ជកាលចំនួន១៣នៃបុរាណប្រទេសចិន ក្រុងស៊ីអានមានប្រវត្តកសាងទីក្រុងរយៈពេលជាង៣០០០ឆ្នាំ មានប្រវត្តកសាងរាជធានីរយៈពេលជាង១១០០ឆ្នាំ ជារាជធានី១ក្នុងចំណោមរាជធានីដែលមានរយៈពេលកសាងយូរជាងគេ ជារជ្ជកាលមានរាជធានីច្រើនជាងគេ និងមានឥទ្ធិពលខ្លាំងជាងគេក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រប្រទេសចិន ។ បេតិកភ័ណ្ឌវប្បធម៌ក្រុងស៊ីអាន មានអត្ថរសនិងអត្ថន័យដ៏សំបូរនិងរបស់របរជាច្រើនប្រភេទ។ ថ្ងៃនេះយើងខ្ញុំសូមនាំអារម្មណ៍លោកអ្នកទៅក្រុងស៊ីអាន ដើម្បីរួមគ្នាផ្តោតអារម្មណ៍ទៅលើវប្បធម៌ប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏វិសេសរបស់ក្រុងស៊ីអាន ។
ជាបឋមយើងខ្ញុំនឹងផ្តល់សំណួរ៣ជូនអស់លោកអ្នកស្តាប់ក្នុងកម្មវិធីថ្ងៃនេះ។
ទី១៖ តើឧបករណ៍ភ្លេងដែលធ្វើកំណាយនៅស្ថានីយ៍បុរាណដែលស្ថិតនៅបុរាណដ្ឋានប៉ាន់ភស្រាន់ស៊ីឈ្មោះអ្វី ?
ទី២៖ រូបស្មូនដីឥដ្ឋក្នុងផ្នូរស្តេចឈីងស៊ី តើអ្នកណារកឃើញមុនគេ ?
ទី៣៖ តើរតនៈវត្ថុប្រចាំនៅក្នុងសារមន្ទីរប្រវត្តិសាស្ត្រស៊ីអានមានឈ្មោះអ្វី ?
ទំនុកភ្លេងដែលលោកអ្នកកំពុងស្តាប់នេះ ជាទំនុកភ្លេងផ្លុំប្រគំដោយឧបករណ៍ភ្លេងម្យ៉ាងឈ្មោះស៊ីន ។ តាមការបញ្ជាក់របស់បុរាណវត្ថុវិទូ ឧបករណ៍ភ្លេងស៊ីនគឺមានតាំងពីយុគសម័យបុរេប្រវត្តិ ការរកឃើញនិងកកាយចេញពីដីលើកដំបូងគឺនៅបុរាណដ្ឋានប៉ាន់ភ បុរាណដ្ឋាននេះ បានបង្ហាញពីអរ្យធម៌មនុស្សជាតិនៃសង្គមមតេយ្យដ៏រុងរឿងប្រមាណ៧០០០ឆ្នាំមុខ ។ ស្នូរភ្លេងនៃឧបករណ៍ភ្លេងស៊ីនកំសត់លន្លង់លន្លោច មានគុណភាពស្នូរភ្លេងដ៍ពិសេស ។ មនុស្សបុរាណបានប្រៀបធៀបស្នូរភ្លេងនៃឧបករណ៍ភ្លេងស៊ីន ជាស្នូរភ្លេងក្នុងរដូវស្លឹកឈើជ្រុះ ពេលស្តាប់ស្នូរភ្លេងនៃឧបករណ៍ភ្លេងស៊ីនប្រហែលអាចបើកទ្វារសម្រាប់មនុស្សទំនាក់ទំនងជាមួយធម្មជាតិ អ្នកផងស្ទើតែអាចលូកដៃពីដួងចិត្តទៅស្ទាបរដូវស្លឹកឈើជ្រុះ រដូវស្លឹកឈើជ្រុះជារដូវព៌ណមាស មានភាពស្ងប់ស្ងាត់ ហើយក៏គួរឲ្យអ្នកផងរិះគិតយ៉ាងម៉ត់ចត់ដែរ ។ មានសំឡេងស្រងេះស្រងោចដូចជាស្ថិតក្នុងរដូវស្លឹកឈើជ្រុះ ដែលមានស្លឹកឈើរុះរោយពេញដី ។
មកទល់នឹងបច្ចុប្បន្ន រចនាបថវប្បធម៌និងយូរអង្វែងដ៏ពិសេសនៃឧបករណ៍ភ្លេងស៊ីននៅតែនាំឲ្យអ្នកផងមិនអាចបំភ្លេចបាន ។ បច្ចុប្បន្នឧបករណ៍ភ្លេងស៊ីនដែលធ្វើដោយដីឥដ្ឋបានប្រើប្រាស់ជាទូទៅក្នុងក្រុមភ្លេងជនជាតិចិនហើយ មានតន្ត្រីករដ៏ល្បីឈ្មោះមិនតិចទេបានតែងទំនុកភ្លេងសម្រាប់ឧបករណ៍ភ្លេងស៊ីន បានធ្វើឲ្យឧបករណ៍ភ្លេងដ៏បុរាណនេះពេលបច្ចុប្បន្ននេះ នៅតែបញ្ចេញពន្លឺដដែល ។
ពិតមែនហើយ របស់ដែលមានឈ្មោះជាងគេនៅក្រុងស៊ីអាន ជារូបស្មូនដីឥដ្ឋទាហាននិងសេះក្នុងផ្នូរស្តេចឈីង ដែលបានត្រូវគេហៅថាជាអច្ឆរិយវត្ថុធំទី៨លើពិភពលោក ។ ចេញដំណើរពីក្រុងស៊ីអានតាមផ្លូវថ្នល់ល្បឿនលឿនទៅកាន់ទឹសភាគខាងកើតប្រមាណរយៈពេល៣០នាទី ក៏អាចមើលឃើញភ្នំលីសាន ដែលមានទេសភាពស្រស់ប្រិមប្រិយ ។ នៅព្រៃខាងជើងភ្នំលីសាន ក្នុងព្រៃជ្រៅមានសំណង់ដ៏ធំវិសេសនិងមានក្បាច់រចនាពីខាងក្រៅនេះ គឺជាសារមន្ទីររូបស្មូនដីឥដ្ឋទាហាននិងសេះក្នុងផ្នូរស្តេចឈីងដែលមានឈ្មោះល្បីលើពិភពលោក ។
ស្ទើរតែរាល់ថ្ងៃ សុទ្ធតែមានភ្ញៀវទេសចរណ៍បរទេសយ៉ាងច្រើនទៅទស្សនារូបស្មូនដីឥដ្ឋទាហាននិងសេះរបស់ស្តេចឈីង ។ កាលពីឆ្នាំ២២១មុនគ្រឹះសករាជ ស្តេចឈីងឈ្មោះអ៊ីងចឹង បានបង្កើតប្រទេសរបបមជ្ឈការមានច្រើនជនជាតិ ដែលបង្រួបបង្រួមទី១ក្នុងប្រទេសចិន ហើយនៅបានកសាងផ្នូរដ៏ធំវិសេស១សម្រាប់ខ្លួនឯងផង ។ នៅកន្លែងខាងកើតឃ្លាតពីផ្នូរស្តេចឈីងចំងាយ១.៥គីឡូម៉ែត្រ មានភូមិស៊ីយ៉ាងដែលជាភូមិតូច១ ។
ដើមឡើយ ខាងត្បូងភូមិស៊ីយ៉ាងមានចំការផ្លែទន្លាប់ នៅទីនោះមានផ្នូរបុរាណជាច្រើននិងមានដុំថ្មគរជាគំនរ ។ កាលពីខែមិនាឆ្នាំ១៩៧៤ អ្នកភូមិឈ្មោះយ៉ាងចឺហ្វានិងយ៉ាងភៃអ៊ាន និងអ្នកភូមិផ្សេងទៀតប្រមាណជាជាង១០នាក់ បាននាំគ្នាជីកអណ្តូងនៅក្នុងចំការទន្លាប់ ដើម្បីយកទឹកប្រើប្រាស់ នៅពេលដែលពួកគេជីកបានជម្រៅប្រហែល៤ទៅ៥ម៉ែត្រ ពួកគេប្រទះឃើញកម្រាលឥដ្ឋ ក្បាលព្រួញស្ពាន់ ធ្នូរស្ពាន់ ព្រមទាំងបំណែកស្មូនដីឥដ្ឋចំនួន៨ ។ បន្ទាប់ពីនោះ ផ្នែកបុរាណវិទ្យាជាតិធ្វើកំណាយដោយមានការចាត់តាំង រូបស្មូនដីឥដ្ឋទាហាននិងសេះរបស់ស្តេចឈីង ដែលនាំឲ្យពិភពលោកភ្ញាក់ផ្អើល បានបង្ហាញនៅចំពោះមុខអ្នកចូលរួមជាបន្តបន្ទាប់ ។
រូបស្មូនដីឥដ្ឋទាហាន និងសេះក្នុងផ្នូរស្តេចឈីង មិនត្រឹមតែមានទ្រង់ទ្រាយធំសម្បើមនិងមានសេចក្តីក្លៀវក្លាដ៏មហិមាប៉ុណ្ណោះទេ ហើយបុរាណវត្ថុដែលបានធ្វើកំណាយចេញពីដីកាន់តែប្រសើរអស្ចារ្យទៅទៀត ។ រូបស្មូនដីឥដ្ឋទាហាននិងសេះទាំងនេះមានមាឌធំនិងខ្ពស់ ប៉ុនគ្នានឹងទាហាននិងសេះពិត អ្នកស្មូនបានធ្វើមុខរូបទាហានខុសប្លែកៗពីគ្នា ហើយបានបង្ហាញនូវភាពរស់រវើកពីមុខមាត់ពិតរបស់កងទ័ពក្នុងសម័យរជ្ជកាលឈីង បង្ហាញពីប្រភេទនៃទាហាន អាវុធនិងរបៀបរៀបចំកងទ័ព ក្នុងសម័យរជ្ជកាលឈីងកាលពី២០០០ឆ្នាំមុន ។ ពេលដែលភ្ញៀវទេសចរណ៍បានទស្សនារូបស្មូនដីឥដ្ឋទាហាននិងសេះរបស់ស្តេចឈីង បីដូចជាត្រួតមើលកងទ័ពឈីងដ៏អង់អាចក្លាហាននិងប៉ិនប្រសប់ធ្វើចម្បាំង ។ ក្រោយពេលទស្សនារូបស្មូនដីឥដ្ឋទាហាននិងសេះរបស់ផ្នូរស្តេចឈីងហើយ ភ្ញៀវទេសចរណ៍នៃប្រទេសវេណេហ្សុយអេឡាលាន់មាត់ថា៖
ស្អាតណាស់ ស្អាតណាស់ ពេលមើលឃើញរូបស្មូនដីឥដ្ឋទាហាននិងសេះរបស់ផ្នូរស្តេចឈីង ហាក់បីដូចជាបានទាញអារម្មណ៍មនុស្សឲ្យត្រឡប់ទៅដល់បុរាណកាលវិញ ។
ជារៀងរាល់ឆ្នាំសារមន្ទីររូបស្មូនដីឥដ្ឋទាហាននិងសេះរបស់ស្តេចឈីង បានទទួលភ្ញៀវទេសចរណ៍ទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេសចំនួនប្រមាណ២លាននាក់ អ្នកផងបានភ្ញាក់ផ្អើលពីភាពគគ្រឹកគគ្រេងនៃក្បួនទាហានឈីង ហើយមានការកោតស្ញប់ស្ញែងចំពោះរទេះសេះស្ពាន់ដ៏តូចល្អប្រណិត ។ បុរាណវត្ថុទាំងនេះបានបង្ហាញពីភាពវៃឆ្លាតនិងប្រាជ្ញារបស់អ្នកស្មូន និងបង្ហាញពីកម្រិតវិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យានិងសិល្បៈរបស់មនុស្សសម័យស្តេចឈីង កាន់តែធ្វើឲ្យភ្ញៀវទេសចរណ៍មានការកោតស្ញប់ស្ញែងយ៉ាងខ្លាំង រហូតដល់មានការដំណាលថា៖ បើសិនជាមកលេងប្រទេសចិន ហើយមិនបានឃើញរូបស្មូនដីឥដ្ឋទាហាននិងសេះទេ គឺហាក់ដូចជាមិនបានមកដល់ប្រទេសចិនដូច្នោះដែរ ។
ការសន្សំទុកនូវសម្បត្តិវប្បធម៌ប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏ច្រើនមហាសាល និងការបន្សល់ទុកបុរាណវត្ថុនិងស្ថានីយ៍បុរាណ ដែលមានវិសាលភាពធំធេង បានធ្វើឲ្យក្រុងស៊ីអានមានឈ្មោះល្អវិសេសវិសាល ថាជាសារមន្ទីរប្រវត្តិសាស្ត្រធម្មជាតិ ។ នៅក្រុងស៊ីអាន លើកលែងតែរូបស្មូនដីឥដ្ឋទាហាននិងសេះរបស់ស្តេចឈីង នៅមានកន្លែង១ទៀតដែលមិនអាចទៅបាន នោះគឺជាសារមន្ទីរប្រវត្តិសាស្ត្រស្រាន់ស៊ី ។ នៅក្នុងសារមន្ទីរនេះមានលាក់ទុកនូវបុរាណវត្ថុដល់ទៅជាង៣សែន៧ម៉ឺនគ្រឿង មានតាំងពីឧបករណ៍ធ្វើអំពីថ្មដោយសង្ខែប ដែលមនុស្សសម័យបុព្វកាលប្រើប្រាស់ រហូតដល់ទៅឧបករណ៍គ្រប់បែបយ៉ាងក្នុងជីវភាពសង្គមប្រទេសមុនឆ្នាំ១៨៤០មុនគ្រិះសករាជ មានពេលវេលាដល់ទៅជាង ១លានឆ្នាំ ។ បុរាណវត្ថុទាំងនោះរួមមានថូសំរឹទ្ធ មានគ្រឿងធ្វើអំពីមាសនិងប្រាក់ក្នុងរជ្ជកាលហាន់និងថាំង និងរូបគំនូរនៅលើជញ្ជាំងផ្នូរស្តេចរជ្ជកាលថាំង។ល។ សុទ្ធសឹងជាវត្ថុដ៏ល្អប្រណិត ។
ក្នុងសារមន្ទីរប្រវត្តិសាស្ត្រខេត្តស្រាន់ស៊ី ត្រឹមតែវត្ថុថ្នាក់រតនៈជាតិ ក៏មានចំនួនដល់ទៅ១៨គ្រឿង តែមាន២គ្រឿងគឺមិនដែលយកទៅតាំងនៅបរទេសទេ ក្នុងនោះមាន១គ្រឿង ជាពែងថ្មកែវក្បាល់សត្វក្រូមេដោយមាស ហើយក៏ហៅថាពែងថ្មកែវក្បាល់សត្វរជ្ជកាលថាំងដែរ ។ វត្ថុ១គ្រឿងនេះគឺបានធ្វើកំណាយចេញពីភូមិហឺជា ដែលស្ថិតនៅជាយក្រុងខាងត្បូងនៃក្រុងស៊ីអានកាលពីឆ្នាំ១៩៧០មក ពែងនេះគឺបានធ្វើតាមរូបស្នែងសត្វនៅខាងមុខពែងមានឆ្លាក់រូបក្បាលសត្វគោ ដែលមានភ្នែក២ធំក្រឡោតបញ្ចេញមហិទ្ធិប្ញទិ្ធដ៏អស្ចារ្យ ។
លោកស៊ីហាងអ្នកឧទ្ទេសនាមនៃសារមន្ទីរប្រវត្តិសាស្ត្រខេត្តស្រាន់ស៊ី បានមានប្រសាសន៍ថា៖
វត្ថុនេះក៏បានត្រូវគេប្រសិទ្ធិនាមថាជារតនៈវត្ថុប្រចាំសារមន្ទីររបស់សារមន្ទីរប្រវត្តិសាស្ត្រខេត្តស្រាន់ស៊ីដែរ ពែងថ្មកែវរូបក្បាលសត្វស្រោបដោយមាស វត្ថុធាតុដើមរបស់ពែងគឺផ្សំឡើងដោយថ្មកែវសសៃឆ្នូត យើងអាចដឹងពីអត្តសញ្ញាណរបស់អ្នកប្រើប្រាស់របស់នេះ ក៏មានមាឌធំដែរ អ្នកដែលមានលទ្ធភាពប្រើរបស់នេះអាចជាត្រកូលអភិជនក្នុងរាជវង្សានុវង្ស រហូតដល់ទៅស្តេចអង្គឯង ។ ដូច្នេះកាលពីឆ្នាំ២០០២ នាយកដ្ឋានជាតិខាងបុរាណវត្ថុ បានប្រកាសនូវឯកសារ១ គឺជាមាតិកានៃវត្ថុលើកទី១ ដែលប្រទេសចិនហាមមិនឲ្យយកទៅដាក់តាំងនៅបរទេស មានបម្រាមថាវត្ថុបុរាណចំនួន៦៤គ្រឿង សុទ្ធតែមិនអាចយកទៅដាក់តាំងនៅបរទេសជារៀងរហូត នេះគឺជាលេខរៀងទី៤៤ក្នុងចំណោមវត្ថុបុរាណ ហើយត្រូវបានភ្ញៀវទេសចរណ៍ប្រសិទ្ធិនាមថាជារតនៈវត្ថុប្រចាំសារមន្ទីរក្នុងសារមន្ទីរប្រវត្តិសាស្ត្រខេត្តស្រាន់ស៊ី ។
បច្ចុប្បន្ន មជ្ឈដ្ឋានអ្នកសិក្សាវិជ្ជាទូទៅ នៅតែមានការជជែកគ្នាពីកន្លែងផលិតពែងថ្មកែវ១គ្រឿងនេះដែលពែងនេះ ជាពែងស្រារបស់អ្នកបច្ចឹមប្រទេសម៉្យាងហៅថាឡៃថុង ជាមតិរួមរបស់អ្នកជំនាញការនិងវិទ្យាករ ។ ឡៃថុងជាសម្លេងនៃភាសាក្រិចមានន័យថាហូរចេញ ភាគច្រើនធ្វើដូចរូបស្នែងសត្វ ។ ជាធម្មតានៅបាតពែងស្រាមានរន្ធសម្រាប់បង្ហូរចេញនូវអង្គធាតុរាវ ហើយមុខងាររបស់វា ហាក់ដូចជាជីឡាវ សម្រាប់យកមកចាក់ស្រាថ្វាយទេវតា ពេលនោះអ្នកផងមានជំនឿថាប្រើរបស់នោះសម្រាប់ចាក់ស្រាអាចបង្ការជាតិពុល លើកឡៃថុងឡើងផឹកស្រាគឺជាការគោរពបូជាចំពោះទេវតាដូច្នេះគេតែងតែប្រើក្នុងសកម្មភាពធ្វើពិធីកានិងប្រើក្នុងពិធីបុណ្យប្រពៃណី ។ រតនៈសម្បត្តិជាតិ១នេះ ជានិមិត្តរូបនៃទ្រព្យសម្បត្តិដ៏ស្តុកស្តម្ភនិងអំណាច ហើយក៏ជាគ្រឿងសិល្បៈ១ដ៏ប្រសើរថ្លៃថ្លា ព្រមជាមួយនេះ គ្រឿងសិល្បៈនេះក៏ប្រហែលជាគ្រឿងដង្វាយជាតិដែលប្រទេសនៅអាស៊ីកណ្តាលនិងខាងលិចក្នុងសម័យបុរាណថ្វាយចំពោះរជ្ជកាលថាំង ដែលមានអត្ថន័យមិនធម្មតាទេ ជាបុរាណវត្ថុសំខាន់១ដែលបានប្រតិស្ឋានក្នុងការផ្លាស់ប្តូរអរ្យធម៌បូព៌ាប្រទេសនិងបច្ចឹមប្រទេស ៕
ប្រិយមិត្តអ្នកស្តាប់ជាទីមេត្រី កម្មវិធីថ្ងៃនេះជិតបញ្ចប់ហើយ យើងខ្ញុំនឹងផ្តល់សំណួរ៣ជូនអស់លោកអ្នកស្តាប់ក្នុងកម្មវិធីថ្ងៃនេះម្តងទៀត ។
ទី១៖ តើឧបករណ៍ភ្លេងដែលធ្វើកំណាយនៅស្ថានីយ៍បុរាណដែលស្ថិតនៅបុរាណ
ដ្ឋានប៉ាន់ភស្រាន់ស៊ីឈ្មោះអ្វី ?
ទី២៖ រូបស្មូនដីឥដ្ឋក្នុងផ្នូរស្តេចឈីងស៊ីតើអ្នកណារកឃើញមុនគេ ?
ទី៣៖ តើរតនៈវត្ថុប្រចាំនៅក្នុងសារមន្ទីរប្រវត្តិសាស្ត្រស៊ីអានមានឈ្មោះអ្វី ?
