ថ្ងៃទី២៣ ខែសីហា   កិច្ចជំនួបនៃថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេស BRICS លើកទី១៥ បានធ្វើឡើងនៅក្រុងប្រេតូរីយ៉ា ប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូង។   ថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេស BRICS ទាំង៥បានផ្លាស់ប្តូរមតិយោបល់យ៉ាងស៊ីជម្រៅអំពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការប្រទេស BRICS និងបញ្ហាអន្តរជាតិសំខាន់ៗដែលយកចិត្តទុកដាក់រួមគ្នា ហើយបានដើរដល់គំនិតឯកភាពយ៉ាងទូលំទូលាយ ។ លោក Xi Jinping  ប្រធានរដ្ឋចិនបានលើកឡើងថា  ប្រទេស BRICS ជាកម្លាំងចលករសំខាន់នៃការបង្កើតនិម្មាបនកម្មអន្តរជាតិ  ត្រូវបញ្ចូលភាពប្រាកដប្រជា  ភាពនឹងនរនិងកម្លាំងវិជ្ជមានកាន់តែច្រើនដល់ពិភពលោក។

*តើប្រទេស BRICS មានឋានៈនិងតួនាទីយ៉ាងដូចម្តេចក្នុងនិម្មាបនកម្មពិភពលោក?

          គួរបញ្ជាក់ថា ប្រទេស BRICS ជាយន្តការសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិមួយដែលបង្កើតឡើងកាលពីឆ្នាំ២០០៦  ដោយប្រទេសចំនួន ៥ គឺ ប្រេស៊ីល（Brazil） រុស្ស៊ី（Russia）ឥណ្ឌា（India） ចិន（China）និងអាហ្វ្រិកខាងត្បូង（South Africa）។គ្រាដំបូងគឺធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យនយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ច ជាបណ្តើរៗបានពង្រីកដល់វិស័យសន្តិសុខ បច្ចេកវិទ្យា កសិកម្ម វប្បធម៌និងការអប់រំជាដើម។

           ក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលលើកនេះ មេដឹកនាំប្រទេសទាំង៥បានឯកភាពគ្នាថា  តើធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីបញ្ចូលភាពប្រាកដប្រជាក្នុងពិភពលោកដ៏រង្គោះរង្គើគឺជារបៀបវារៈសំខាន់។ ទាក់ទិននឹងខ្លឹមសារនេះ លោក Xi Jinping  បានលើកឡើងថា ៖ «   ប្រទេស BRICS ជាកម្លាំងចលករសំខាន់សម្រាប់បង្កើតនិម្មាបនកម្មអន្តរជាតិ  ។  យើងជ្រើសរើសមាគ៌ាអភិវឌ្ឍន៍ដោយម្ចាស់ការ រួមគ្នាគាំពារសិទ្ធិអភិវឌ្ឍន៍ រួមគ្នាឆ្ពោះទៅរកទំនើបកម្ម គឺតំណាងឱ្យទិសដៅឈានទៅមុខនៃសង្គមមនុស្សជាតិ ដែលនឹងជះឥទ្ធិពលយ៉ាងជ្រាលជ្រៅចំពោះវឌ្ឍនភាពនៃសកលលោក។  »

           រយៈពេល ១៧ ឆ្នាំបន្ទាប់ពីបានបង្កើតឡើង  ប្រទេស BRICS បានលើកកម្ពស់សិទ្ធិបញ្ចេញមតិនិងឥទ្ធិពលនៃប្រទេសទីផ្សារងើបឡើងថ្មីនិងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ជាបន្តបន្ទាប់  ។គិតត្រឹមបច្ចុប្បន្ន ទំហំសេដ្ឋកិច្ចសរុបរបស់ប្រទេស BRICS បានកើនដល់ចំនួនប្រហែល1/4 នៃទំហំសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក។  គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា  ក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលលើកនេះ  មានប្រទេសចំនួនលើសពី ២០ បានដាក់ពាក្យស្នើសុំចូលរួមជាមួយប្រទេស BRICS ដែលបានបង្ហាញយ៉ាងពេញលេញនូវ តម្លៃយុទ្ធសាស្ត្រ នៃយន្តការសហប្រតិបត្តិការប្រទេស BRICS ក្នុងកិច្ចការអន្តរជាតិ។  ទាក់ទិននឹងករណីនេះ  លោក Xi Jinping  បានលើកឡើងថា  ត្រូវឱ្យប្រទេសកាន់តែច្រើនឡើងៗចូលរួមមហាគ្រួសារនៃប្រទេស BRICS  ដើម្បីជំរុញឱ្យការធ្វើអភិបាលកិច្ចសកលអភិវឌ្ឍតាមទិសដៅកាន់តែសមហេតុផលនិងកាន់តែមានយុត្តិធម៌។

            ក្នុងនាមជាកម្លាំងសំខាន់នៃការបង្កើតនិម្មាបនកម្មអន្តរជាតិ  លោក Xi Jinping  បានគូសបញ្ជាក់ជាពិសេសថា ៖ «  ក្នុងបញ្ហាអន្តរជាតិសំខាន់ៗ ប្រទេស BRICS បានប្រកាន់ខ្ជាប់ជានិច្ចនូវការផ្តោតលើភាពខុសនិងត្រូវនៃរឿងហេតុ  បញ្ចេញសំឡេងយុត្តិធម៌ ដោះស្រាយតាមមធ្យោបាយយុត្តិធម៌ មិនដែលយកគោលការណ៍មកធ្វើការជួញដូរទេ  មិនដែលចុះញ៉មនឹងកម្លាំងសម្ពាធខាងក្រៅ ហើយក៏មិនចំណុះប្រទេសដទៃដែរ។    »  ប្រសាសន៍នេះក៏ជាសំឡេងចេញពីដួងចិត្តរបស់ប្រទេសទីផ្សារងើបឡើងថ្មីនិងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ទាំងឡាយ។

        អំពីការប៉ះទង្គិចរវាងរុស្ស៊ីនិងអ៊ុយក្រែន ខុសគ្នានឹងប្រទេសលោកខាងលិចខ្លះដែលរង់ចាំតែទទួលផលប្រយោជន៍ពីក្នុងជម្លោះ  ប្រទេសចិន អាហ្វ្រិកខាងត្បូងនិងប្រេស៊ីលជាដើម គឺបានផ្តោតសំខាន់លើការដោះស្រាយវិបត្តិអ៊ុយក្រែនដោយវិធីនយោបាយ។ ថ្លែងក្នុងសុន្ទរកថា  លោក Xi Jinping  បានលើកឡើងថា  វិបត្តិអ៊ុយក្រែនឈានដល់សភាពដូចបច្ចុប្បន្ន   គឺមានមូលហេតុស្មុគស្មាញ កិច្ចការបន្ទាន់គឺជំរុញឱ្យធ្វើការចរចាដោយសន្តិវិធី ជំរុញការបញ្ចប់សង្គ្រាមជាបណ្តើរៗ  រហូតដល់ទទួលបានសន្តិភាព មិនត្រូវឱ្យសភាពការណ៍កាន់តែអាប់អួកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរនោះទេ។  លោកបានបន្ថែមថា  សន្តិសុខអន្តរជាតិមិនអាចកាត់ផ្តាច់ពីគ្នាបានទេ ការដែលពលីផលប្រយោជន៍ប្រទេសដទៃដើម្បីគាំពារសន្តិសុខជាតិរបស់ខ្លួន នឹងបំផ្លាញខ្លួនឯងវិញនៅទីចុងបំផុត។   នេះបានបង្ហាញម្តងទៀតនូវគំនិតរបស់លោក Xi Jinping  ដែលប្រកាន់ខ្ជាប់ថាមនុស្សជាតិជាមហាគ្រួសារដែលរួមជោគវាសនា សន្តិសុខសកលតភ្ជាប់គ្នាយ៉ាងជិតដិត ហើយក៏ជាការឆ្លើយតបដ៏វិជ្ជមានរបស់លោកចំពោះបំណងប្រាថ្នារបស់បណ្តាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ដែលចង់សម្រេចអភិបាលកិច្ចសកលដោយយុត្តិធម៌ និងមានសេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើន។

*  តើលោក Xi Jinping បានលើកឡើងវិធានការថ្មីណាខ្លះអំពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការប្រទេស BRICS ?

       លោក Xi Jinping បានលើកឡើងថា  កិច្ចសហប្រតិបត្តិការប្រទេស BRICSកំពុងស្ថិតក្នុងគ្រាគន្លឹះ  គួរបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើគ្រប់វិស័យ ជំរុញទំនាក់ទំនងភាពជាដៃគូប្រកបដោយគុណភាពខ្ពស់ ជំរុញកំណែទម្រង់នៃការធ្វើអភិបាលកិច្ចសកលឱ្យឈានទៅរកទិសដៅកាន់តែយុត្តិធម៌និងសមហេតុផល  ដើម្បីបំពេញបន្ថែមភាពប្រាកដប្រជា   ភាពនឹងនរនិងកម្លាំងវិជ្ជមានកាន់តែច្រើនដល់ពិភពលោក។  ដូច្នេះហើយ លោកបានលើកឡើងវិធានការជាក់ស្តែងជាច្រើនក្នុងវិស័យដូចជាការអភិវឌ្ឍ សន្តិសុខ ការរួមបញ្ចូលខាងអរិយធម៌ជាដើម។ ជាពិសេសលោកបានលើកឡើងថាត្រូវធ្វើឱ្យកិច្ចសហប្រតិបត្តិការខាងសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល ខាងការអភិវឌ្ឍបៃតងនិងខាងខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់មានភាពកាន់តែស៊ីជម្រៅ។ 

      ក្នុងវិស័យផ្លាស់ប្តូររវាងប្រជាជននិងប្រជាជន  លោក Xi Jinping បានលើកឡើងថា   អរិយធម៌គឺចម្រុះបែប  មាគ៌ាអភិវឌ្ឍន៍ក៏មានជម្រើសច្រើនបែបយ៉ាងដែរ នេះជាសភាពដែលពិភពលោកគួរតែមាន។ ប្រវត្តិសាស្ត្រមនុស្សជាតិនឹងមិនបញ្ចប់ដោយសារអរិយធម៌ណាមួយឬយន្តការណាមួយនោះទេ។  ប្រទេស BRICS ត្រូវផ្សព្វផ្សាយស្មារតីប្រមូលផ្តុំជាទូទៅដូចទឹកសមុទ្រដែលប្រមូលទឹកទន្លេរាប់រយរាប់លានខ្សែ  គួរផ្តួចផ្តើមឱ្យអរិយធម៌ខុសគ្នារួមរស់ដោយសន្តិភាព   ត្រូវគោរពមាគ៌ាធ្វើទំនើបកម្មដែលប្រទេសនានាបានជ្រើសរើសដោយម្ចាស់ការ ប្រឆាំងការប្រឈមដាក់គ្នាខាងមនោគមវិជ្ជា  យន្តការប្រឈមដាក់គ្នា  ឬ “ការប៉ះទង្គិចខាងអរិយធម៌ ” ។

        អំពីអភិបាលកិច្ចសកល លោក Xi Jinping បានលើកឡើងថា  ច្បាប់អន្តរជាតិត្រូវអនុលោមតាមកម្មវត្ថុនិងគោលការណ៍នៃធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ    ត្រូវតាក់តែងឡើងនិងគាំពារដោយមនុស្សទាំងអស់គ្នា  ។ មិនអាចថា អ្នកណាខ្លាំង  ក៏អ្នកនោះជាអ្នកសម្រេចនោះទេ    រហូតដល់បង្កើតបក្សសម្ព័ន្ធ   ចាត់ទុកច្បាប់របស់បក្ខពួកថាជាច្បាប់អន្តរជាតិ។  ប្រទេស BRICS ត្រូវអនុវត្តពហុភាគីនិយមដ៏ពិតប្រាកដ ដើម្បីគាំពារប្រព័ន្ធអន្តរជាតិដែលមានអង្គការសហប្រជាជាតិជាស្នូល។ លោកបានលើកឡើងទៀតថា  ត្រូវឱ្យធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ថ្មីដើរតួនាទីកាន់តែសំខាន់ ដើម្បីជំរុញការធ្វើកំណែទម្រង់នៃប្រព័ន្ធរូបិយវត្ថុនិងហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ ដើម្បីលើកកម្ពស់សិទ្ធិបញ្ចេញមតិនិងភាពជាតំណាងរបស់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍។

*  តើប្រទេសចិននឹងធ្វើអ្វីខ្លះជូនប្រទេស BRICS ?

       សម្រាប់ប្រទេសចិន ការបង្កើនជំនឿចិត្ត សាមគ្គីភាពនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាក់ស្តែងរបស់ប្រទេស BRICS ជាកិច្ចការដែលប្រទេសចិនបាននិងកំពុងធ្វើរហូតមក ។ លោក Xi Jinping បានថ្លែងថា  ភាគីចិនមានឆន្ទៈរួមជាមួយគ្រប់ភាគីដើម្បីបង្កើត "យន្តការផ្លាស់ប្តូរនិងសហប្រតិបត្តិការនៃឧស្សាហកម្មប្រកបដោយចីរភាពនៃប្រទេស BRICS "  ដើម្បីផ្តល់ជាវេទិកាសម្រាប់ផ្តល់គម្រោងសហប្រតិបត្តិការនិងការតភ្ជាប់ឧស្សាហកម្មនៃការអនុវត្តរបៀបវារៈអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពឆ្នាំ២០៣០ នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ។ ចិននឹងធ្វើឱ្យព្រឹត្តិការណ៍ប្រកួតការច្នៃប្រឌិតថ្មីសម្រាប់ស្ត្រីជាដើមដែលបង្កើតឡើងដោយប្រទេសចិនដើរតួនាទីកាន់តែច្រើនឡើង ដើម្បីធ្វើឱ្យការផ្លាស់ប្តូររវាងប្រជាជននិងប្រជាជននៃប្រទេស BRICS មានភាពកាន់តែស៊ីជម្រៅ ៕