ពេលថ្មីៗនេះ លោកស្រី Kiron Skinner អ្នកទទួលបន្ទុកកិច្ចការគ្រោងផែនការគោលនយោបាយនៃក្រសួងការបរទេសអាមេរិកបានប្រើពាក្យសម្តីដែលធ្វើឲ្យមានការភ្ញាក់ផ្អើលយ៉ាងខ្លាំង ដោយនិយាយប្រាសចាកការពិតថា ជម្លោះរវាងប្រទេសអាមេរិកនិងចិនជាការតតាំងគ្នារវាងអរិយធម៌ខុសប្លែកគ្នា និងរវាងមនសិការៈទីទៃគ្នា ។ ក្រោយពីលោកស្រីបានថ្លែងបែបនេះ មតិសាធារណៈក្នុងសង្គមសហរដ្ឋអាមេរិកនិងផ្ទៃអន្តរជាតិបានប្រតិកម្មយ៉ាងខ្លាំង ។ មានបញ្ញវន្តជាច្រើនយល់ឃើញថា ពាក្យសម្តីបង្កការភ្ញាក់ផ្អើលរបស់លោកស្រី Skinner គឺដើម្បីទាក់ទាញការចាប់អារម្មណ៍ ដែលបានបន្តបន្ថោកដល់អរិយធម៌ មិនគ្រាន់តែធ្វើឲ្យមជ្ឈដ្ឋាននយោបាយនិងមជ្ឈដ្ឋានចំណេះដឹងរបស់អាមេរិកទើសចិត្តនោះទេ ហើយក៏ធ្វើឲ្យក្រសួងការបរទេសអាមេរិកត្រូវគេសើចចំអកផងដែរ ។
តឹកតាងដែលលោកស្រី Kiron Skinner ពឹងអាស្រ័យគឺទ្រឹស្តីស្តីពីការប៉ះទង្គិចនៃអរិយធម៌របស់លោក Huntington អ្នកនយោបាយវិទ្យានៃសាកលវិទ្យាល័យហាវ៉ាដ ។ បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមត្រជាក់បានបញ្ចប់ លោក Huntington បានចេញផ្សាយអត្ថបទដែលមានចំណងជើងថា 《ការប៉ះទង្គិចនៃអរិយ្ធម៌》នៅទស្សនាវដ្តីឈ្មោះ《កិច្ចការបរទេស》កាលពីឆ្នាំ ១៩៩៣ ដែលបានលើកឡើងជាលើកដំបូងនូវទ្រឹស្តីស្តីពីការប៉ះទង្គិចនៃអរិយធម៌ដែលធ្វើឲ្យពិភពលោកភ្ញាក់ផ្អើល ។
ទ្រឹស្តីស្តីពីការប៉ះទង្គិចនៃអរិយធម៌របស់លោក Huntington មិនមែនលើកទឹកចិត្តឲ្យកើតមានការប៉ះទង្គិចខាងអរិយធម៌នោះទេ តែលោកបានព្យាយាមបកស្រាយពីការពិតអំពីការប៉ះទង្គិចរវាងអរិយធម៌ និងដាស់តឿនបស្ចិមប្រទេសកុំឲ្យប៉ុនប៉ងយកអរិយធម៌បស្ចិមទៅកែប្រែអរិយធម៌មិនមែនជារបស់បស្ចិមប្រទេស ។ អ្វីដែលលោកបានយល់ស្របគឺការសន្ទនា ការយោគយល់និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងអរិយធម៌ពោលគឺរបៀបរៀបរយពិភពលោកដែលឈេលើអរិយធម៌ពិពិធកម្ម ។
អ្វីដែលធ្វើឲ្យក្រុមអ្នកឆ្នើមអាមេរិកមានការភ្ញាក់ផ្អើលនិងស្លន់ស្លោនោះគឺ លោកស្រីSkinnerបាននិយាយថា នេះជាលើកទី១ដែលយើងមានប្រទេសជាគូប្រជែងធំដែលមិនជាជនជាតិស្បែកស ហើយចាត់ទុកចំណុចនេះជាភាពខុសគ្នាមួយទៀតរវាងការតតាំងគ្នានៃអាមេរិកនិងសហភាពក្នុងអំឡុងសូវៀតពេលសង្គ្រាមត្រជាក់និងសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មរវាងអាមេរិកនិងចិន។ការរើសអើងពូជសាសន៍ជាដែនហាមឃាត់ផ្នែកនយោបាយអាមេរិក ពាក្យសម្តីរបស់លោកស្រីSkinnerធ្វើឲ្យក្រុមអ្នកឆ្នើមអាមេរិកស្លន់ស្លោយ៉ាងខ្លាំង ឥស្សរជននៃមជ្ឈដ្ឋានចំណេះដឹងនិងនយោបាយបាននាំគ្នាចេញមុខបកស្រាយភ្លាមៗថា ការវិភាគដែលឈរលើមូលដ្ឋានរើសអើងពូជសាសន៍បែបនេះគ្មានអ្វីគួរឲ្យអធិប្បាយឡើយ។
តាមពិត ពាក្យសម្តីរបស់លោកស្រីSkinnerបានបង្ហាញពីគំនិតពិតប្រាកដរបស់ជនជាតិអាមេរិកមួយចំនួនដែលពិបាកហើបមាត់និយាយ ពោលគឺគំនិតសង្រ្គាមត្រជាក់និងអនុត្តរភាពនិយមផ្នែកវប្បធម៌ដែលយកអរិយធម៌ធ្វើជាលេសនិងទម្លាក់កំហុសឲ្យអរិយធម៌ ។ ប្រទេសអាមេរិកបានចាត់ទុកអរិយធម៌របស់ខ្លួនជាអរិយធម៌លោកខាងលិចសុទ្ធសាធជាប់រហូតមក ប៉ុន្តែ បែរជាផ្សាយទូលាយច្បាប់ព្រៃស្តីពីអាខ្លាំងស៊ីអាខ្សោយលើវិស័យអរិយធម៌ទៅវិញ ។
អរិយធម៌មិនមែនមានតែមួយគត់និងយកទៅប្រើប្រាស់ជាលក្ខណៈសកលនោះទេ ពិភពលោកមួយដែលប្រកបដោយអរិយធម៌ពិពិធកម្មទើបជាពិភពលោកដ៏ល្អបវរ ។ រាល់អរិយធម៌ដែលប្រកបដោយកម្លាំងរស់រវើកសុទ្ធតែជាបណ្តុំនៃប្រវត្តិសាស្រ្ត និងជាទ្រព្យសម្បត្តិរបស់មនុស្សជាតិ ។ អរិយធម៌គ្មានការប៉ះទង្គិចទេ ប្រសិនបើចង់បង្កការប៉ះទង្គិចដោយយកអរិយធម៌ធ្វើជាលេស នោះ ច្បាស់ជានឹងត្រូវអ្នកស្នេហានិងគោរពអរិយធម៌និងសន្តិភាពស្អប់ខ្ពើមជាមិនខាន ៕
