គំនិតផ្តួចផ្តើម“ខ្សែក្រវាត់មួយនិងផ្លូវមួយ”ជាអ្វី?
កាលពីខែកញ្ញានិងខែតុលាឆ្នាំ២០១៣ លោកប្រធានរដ្ឋចិនស៊ីជីនភីងបានលើកឡើងជាបន្តបន្ទាប់នូវគំនិតផ្តួចផ្តើមស្តីពីការកសាង“ខ្សែក្រវាត់សេដ្ឋកិច្ចផ្លូវសូត្រ”និង“ផ្លូវសូត្រលើសមុទ្រសតវត្សរ៍ទី២១”ពេលលោកអញ្ជើញទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកាហ្សាក់ស្ថាននិងឥណ្ឌូណេស៊ី ហើយ“ខ្សែក្រវាត់មួយនិងផ្លូវមួយ”គឺជាការហៅកាត់នៃ“ខ្សែក្រវាត់សេដ្ឋកិច្ចផ្លូវសូត្រ”និង“ផ្លូវសូត្រលើសមុទ្រសតវត្សរ៍ទី២១”។
“ខ្សែក្រវាត់មួយនិងផ្លូវមួយ”ជាវេទិកាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិនិងផលិតផលសាធារណៈដែលប្រទេសចិនផ្តល់ឲ្យពិភពលោក គឺជាគំនិតផ្តួចផ្តើមស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចដែលបើកទូលាយនិងបរិយាប័ន្ន ។ ខ្លឹមសារស្នូលនៃ“ខ្សែក្រវាត់មួយនិងផ្លូវមួយ”គឺយកការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជាខ្សែសំខាន់ តភ្ជាប់គោលនយោបាយនិងយុទ្ធសាស្ត្រការអភិវឌ្ឍរបស់បណ្តាប្រទេសនានា ដើម្បីស្វែងរកកម្លាំងចលករថ្មីសម្រាប់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកនិងបង្កើតវេទិកាថ្មីសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិ ។
គោលការណ៍នៃការកសាង“ខ្សែក្រវាត់មួយនិងផ្លូវមួយ”ជាមួយគ្នា
ការពិគ្រោះគ្នា កសាងជាមួយគ្នា និងចែករំលែកជាមួយគ្នាជាគោលការណ៍មូលដ្ឋាននៃការជំរុញកិច្ចកសាង“ខ្សែក្រវាត់មួយនិងផ្លូវមួយ” ។ ឯកសារក្រោមចំណងជើងថា “ចក្ខុវិស័យនិងការប្រតិបត្តិការស្តីពីការជំរុញកិច្ចកសាងខ្សែក្រវាត់សេដ្ឋកិច្ចផ្លូវសូត្រនិងផ្លូវសូត្រលើសមុទ្រសតវត្សរ៍ទី២១ជាមួយគ្នា”ដែលគណៈកម្មាធិការអភិវឌ្ឍន៍និងកំណែទម្រង់ជាតិចិន ក្រសួងការបរទេសនិងក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបានប្រកាសផ្សាយនៅឆ្នាំ២០១៥បានចែងថា ការកសាង“ខ្សែក្រវាត់មួយនិងផ្លូវមួយ”ជាមួយគ្នាត្រូវគោរពតាមគោលការណ៍ដូចខាងក្រោម គឺប្រកាន់ខ្ជាប់កម្មវត្ថុនិងគោលការណ៍នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ ប្រកាន់ខ្ជាប់ការបើកទូលាយនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ប្រកាន់ខ្ជាប់ការចុះសម្រុងគ្នានិងបរិយាប័ន្ន ប្រកាន់ខ្ជាប់ដំណើរការតាមទីផ្សារនិងប្រកាន់ខ្ជាប់ការផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់គ្នាទៅវិញទៅមកនិងឈ្នះ-ឈ្នះ ។
គំនិតស្នូលនៃ“ខ្សែក្រវាត់មួយនិងផ្លូវមួយ”
ស្មារតីផ្លូវសូត្រ គឺសន្តិភាពនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ បើកទូលាយនិងបរិយាប័ន្ន រៀនសូត្រពីគ្នា ផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់គ្នាទៅវិញទៅមកនិងឈ្នះ-ឈ្នះ ជាគំនិតស្នូលនៃការកសាង“ខ្សែក្រវាត់មួយនិងផ្លូវមួយ”ជាមួយគ្នា ។
ខ្សែទិសដៅធំទាំង៥នៃកិច្ចរួមគ្នាកសាងគំនិតផ្តួចផ្តើម”ខ្សែក្រវាត់មួយនិងផ្លូវមួយ”
ខ្សែក្រវាត់សេដ្ឋកិច្ចនៃផ្លូវសូត្រមានទិសដៅធំទាំង៣ មួយគឺចាប់ពីភាគពាយព្យនិងភាគឦសាននៃប្រទេសចិន ឆ្លងកាត់អាស៊ីកណ្តាលនិងរុស្ស៊ីទៅដល់ទ្វីបអឺរ៉ុបនិងសមុទ្របាល់ទិក មួយទៀតគឺពីភាគពាយព្យនៃប្រទេសចិន ឆ្លងកាត់អាស៊ីកណ្តាល អាស៊ីខាងលិច ទៅដល់ឈូងសមុទ្រពែក្សនិងមេឌីទែរ៉ាណេ ទី៣ គឺចាប់ពីភាគនីរតីប្រទេសចិន ឆ្លងកាត់ឧបទ្វីបIndoChina ដល់មហាសមុទ្រឥណ្ឌា។
ផ្លូវសូត្រលើសមុទ្រសតវត្សទី២១មានខ្សែពីរ។មួយគឺពីកំពង់ផែតាមឆ្នេសមុទ្រចិនឆ្លងកាត់សមុទ្រចិនខាងត្បូង ច្រកសមុទ្រមាឡាកា ដល់មហាសមុទ្រឥណ្ឌា និងអឺរ៉ុប។ខ្សែទី២គឺពីកំពង់ផែតាមឆ្នេសមុទ្រចិនឆ្លងកាត់សមុទ្រចិនខាងត្បូង ទៅដល់មហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិកខាងត្បូង។
ខ្សែទាំង៥នេះគ្របដណ្តប់ប្រទេសចំនួន៦៤ គឺសំដៅចំពោះប្រទេសតាមបណ្តោយ”ខ្សែក្រវាត់មួយនិងផ្លូវមួយ”ដែលតែងតែលេចចេញក្នុងការងារស្ថិតិនាពេលបច្ចុប្បន្ន តែនេះមិនមែននិយាយថាជាក្របខ័ណ្ឌនៃប្រទេសចូលរួម”ខ្សែក្រវាត់មួយនិងផ្លូវមួយ”នោះទេ ”ខ្សែក្រវាត់មួយនិងផ្លូវមួយ”ជាវេទិកាសហប្រតិបត្តិការដែលបើកទូលាយនិងបរិយាប័ន្ន។
ប្រទេសនិងអង្គការដែលជាសមាជិកចូលរួមកិច្ចកសាង”ខ្សែក្រវាត់មួយនិងផ្លូវមួយ”
គំនិតផ្តួចផ្តើម”ខ្សែក្រវាត់មួយនិងផ្លូវមួយ”សំខាន់ផ្តោតទៅលើមហាដីគោកអាស៊ី អឺរ៉ុបនិងអាហ្វ្រិក ហើយក៏បើកទូលាយចំពោះដៃគូទាំងអស់ដែរ។ក្នុងរយៈពេលជិត៦ឆ្នាំកន្លងទៅ កិច្ចកសាងគំនិតផ្តួចផ្តើម”ខ្សែក្រវាត់មួយនិងផ្លូវមួយ”បានទទួលការឆ្លើយតបយ៉ាងសកម្មពីប្រទេសនិងអង្គការកាន់តែច្រើន។រហូតដល់ចុងខេមីនាឆ្នាំ២០១៩ រដ្ឋាភិបាលចិនបានចុះហត្ថលេខាលើឯកសារសហប្រតិបត្តិការចំនួន១៧៣ជាមួយនិងប្រទេសចំនួន១២៥និងអង្គការអន្តរជាតិចំនួន២៩។ប្រទេសជាសមាជិកចូលរួមកិច្ចកសាងគំនិតផ្តួចផ្តើម”ខ្សែក្រវាត់មួយនិងផ្លូវមួយ”បានត្រូវពង្រីកពីអាស៊ីអឺរ៉ុបដល់អាហ្វ្រិក អាមេរិកឡាំទីននិងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិកខាងត្បូងជាដើម។គំនិតផ្តួចផ្តើមរួមគ្នាកសាង”ខ្សែក្រវាត់មួយនិងផ្លូវមួយ”និងទស្សនៈជាស្នូលនៃគំនិតនេះបានត្រូវសរសេរក្នុងឯកសារមានពាក់ព័ន្ធនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ក្រុមប្រទេសG20 អង្គការអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកនិងអង្គការតំបន់ផ្សេងទៀតជាដើម។
លទ្ធផលនៃកិច្ចកសាងគំនិតផ្តួចផ្តើម " ខ្សែក្រវាត់មួយនិងផ្លូវមួយ "
ក្នុងរយៈពេលជាង ៥ ឆ្នាំកន្លងទៅនេះ កិច្ចកសាងការផ្តួចផ្តើមគំនិត “ខ្សែក្រវាត់មួយនិងផ្លូវមួយ”បានផ្តោតសំខាន់ទៅលើការបង្កើនការផ្លាស់ប្តូរផ្នែកគោលនយោបាយ ការតភ្ជាប់គ្នាផ្នែកហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ការធ្វើពាណិជ្ជកម្មយ៉ាងស្រួល ការតភ្ជាប់ដូងចិត្តប្រជាជននិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្នែកឧស្សាហកម្ម ព្រមទាំងទទួលបានលទ្ធផលយ៉ាងលេចធ្លោរ ។ ទំហំពាណិជ្ជកម្មនាំចេញនាំចូលទំនិញរវាងប្រទេសចិននិងបណ្តាប្រទេសនានាតាមបណ្តោយពីឆ្នាំ ២០១៣ ដល់ ឆ្នាំ២០១៨ សរុបលើសពី ៦ ទ្រីលានដុល្លារអាមេរិក ចំណែកឯការវិនិយោគដោយផ្ទាល់នៅប្រទេសនានាតាមបណ្តាយរបស់សហគ្រាសចិនបានលើសពី ៩ ម៉ឺនលានដុល្លារអាមេរិក ។
ទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងចិននិងអាស៊ានឆ្នាំ ២០១៨ មាន ៥ សែន ៨ ម៉ឺន ៧ ពាន់ ៨ រយ ៧០ លានដុល្លារអាមេរិក ។ រហូតដល់ចុងឆ្នាំ ២០១៨ ប្រទេសចិនបានក្លាយជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មធំទីមួយនៃអាស៊ានក្នុងរយៈពេល ១០ ឆ្នាំជាប់ ហើយអាស៊ានបានក្លាយជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មធំទី ៣ នៃប្រទេសចិនក្នុងរយៈពេល ៨ ឆ្នាំជាប់ ។ ប្រទេសចិនបានក្លាយជាប្រទេសប្រភពភ្ញៀវទេសចរបរទេសធំបំផុតនៃអាស៊ាន ។ សូមបញ្ជាក់ថា រហូតដល់ចុងឆ្នាំ ២០១៨ ទំហំវិនិយោគគ្នារវាងចិននិងអាស៊ានសរុបលើសពី ២០០ ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិក ។
ទំនាក់ទំនាងរវាង " ខ្សែក្រវាតមួយនិងផ្លូវមួយ " និងអាស៊ាន
ក្នុងរយៈពេលជិត ៦ ឆ្នាំកន្លងទៅនេះ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការស្តីពី “ខ្សែក្រវាត់មួយនិងផ្លូវមួយ ”រវាងប្រទេសអាស៊ាននិងប្រទេសចិនទទួលបានលទ្ធផលជាផ្លែផ្កា ។ រដ្ឋាភិបាលចិនបានចុះហត្ថលេខាលើឯកសារកិច្ចសហប្រតិបត្តិការស្តីពី “ខ្សែក្រវាត់មួយនិងផ្លូវមួយ ” ជាមួយរដ្ឋាភិបាលនៃបណ្តាប្រទេសអាស៊ាន ១០ ។ គំនិតផ្តួចផ្តើម “ ខ្សែក្រវាត់មួយនិងផ្លួវមួយ “ បានតភ្ជាប់យ៉ាងសកម្មជាមួយនឹងយុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍន៍នៃប្រទេសអាស៊ានជាច្រើន ។
ផ្លូវដែកពីចិនដល់ឡាវកំពុងសាងសង់យ៉ាងរលូន ។ ទោះបីមានការខ្វែងមតិមួយចំនួនក្នុងដំណើរនៃការជំរុញគម្រោងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការស្តីពី “ ខ្សែក្រវាត់មួយនិងផ្លូវមួយ”ក្តី ក្នុងនោះរួមទាំងគម្រោងផ្លូវដែកពីហ្សាកាតាដល់បានឌុង ផ្លូវដែកពីចិនដល់ថៃ ផ្លូវដែកនៅត្រើយសមុទ្រខាងកើតនៃប្រទេសម៉ាឡេស៊ីជាដើម ប៉ុន្តែ ការខ្វែងមតិទាំងនេះច្បាស់ជានឹងត្រូវដោះស្រាយបានក្រោមកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរួមនៃប្រទេសចិននិងអាស៊ាន ។
ទិសដៅអភិវឌ្ឍន៍នៃគំនិតផ្តួចផ្តើម"ខ្សែក្រវាត់មួយនិងផ្លូវមួយ"
ការបង្កើតយន្តការកាន់តែច្រើនស្របតាមតម្រូវការអភិវឌ្ឍន៍ដែលមានគុណភាពខ្ពស់ បម្រើឲ្យកាន់តែល្អប្រសើរដល់ការលើកកម្ពស់និងការអនុវត្តគម្រោងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាក់ស្តែង ក៏ដូចជាលើកកម្ពស់យ៉ាងពិតប្រាកដនូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ"ខ្សែក្រវាត់មួយនិងផ្លូវមួយ"ឲ្យឆ្ពោះទៅរកការអភិវឌ្ឍដែលមានគុណភាពខ្ពស់។ប្រទេសចិននឹងតភ្ជាប់បន្ថែមទៀតនូវយុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍន៍ជាមួយបណ្តាប្រទេសនានា បង្កើតគម្រោងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការថ្មីសំខាន់ៗមួយចំនួននិងលើកកម្ពស់ការអនុវត្តរបៀបវារៈនៃការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយនិរន្តរភាពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិឆ្នាំ ២០៣០ ក៏ដូចជាយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់នូវការកែលម្អជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជនក្នុងដំណើរនៃការធ្វើឲ្យស៊ីជម្រៅនូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដើម្បីផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់ប្រជាជននៃបណ្តាប្រទេសតាមបណ្តោយ។
គោលដៅនៃកិច្ចកសាងគំនិតផ្តួចផ្តើម"ខ្សែក្រវាត់មួយនិងផ្លូវមួយ"
ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់នឹងកសាងគំនិតផ្តួចផ្តើម"ខ្សែក្រវាត់មួយនិងផ្លូវមួយ"ឲ្យក្លាយជាផ្លូវឆ្ពោះទៅរកសន្តិភាព ភាពរុងរឿងថ្កុំថ្កើង ការបើកទូលាយ ភាពច្នៃប្រឌិតថ្មីនិងអរិយធម៌ ហើយជំរុញសកលភាវូបនីយកម្មផែ្នកសេដ្ឋកិច្ចឲ្យអភិវឌ្ឍទៅតាមទិសដៅប្រកបដោយបើកទូលាយ បរិយាប័ន្ន ផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់គ្នាទៅវិញទៅមក តុល្យភាពនិងឈ្នះ-ឈ្នះ។
វេទិកាកំពូលលើកទី ២ ស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ"ខ្សែក្រវាត់មួយនិងផ្លូវមួយ"នឹងប្រារព្ធឡើងនៅក្រុងប៉េកាំងចាប់ពីថ្ងៃទី ២៥ ដល់ថ្ងៃទី ២៧ ខែមេសាខាងមុខនេះ។តាមដំណឹងឲ្យបានដឹងថា ប្រមុខរដ្ឋ អ្នកដឹកនាំកំពូលរដ្ឋាភិបាលនៃបណ្តាប្រទេស ចំនួន ៣៧ ក្នុងនោះ រួមទាំងមេដឹកនាំនៃបណ្តាប្រទេសអាស៊ាននឹងអញ្ជើញចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលតុមូល។ភ្ញៀវកិត្តិយសអន្តរជាតិ ចំនួន ជិត ៥០០០ រូបមកពីបណ្តាប្រទេស ចំនួន ជាង ១៥០ និងអង្គការអន្តរជាតិ ចំនួន ជាង ៩០ បានបញ្ជាក់ថា នឹងមានវត្តមានក្នុងវេទិកានេះ។
សកម្មភាពសំខាន់ៗរួមមាន ការរៀបចំអនុវេទិកាចំនួន ១២ និងមហាសន្និបាតសហគ្រិនមួយ ការរៀបចំពិធីសម្ពោធបើកនិងកិច្ចប្រជុំជាន់ខ្ពស់ និងការរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលតុមូលនៃមេដឹកនាំ។លោក ស៊ីជីនភីង ប្រធានរដ្ឋចិននឹងអញ្ជើញចូលរួមពិធីសម្ពោធបើកនៃវេទិការកំពូលព្រមទាំងថែ្លងសុន្ទរកថាសំខាន់ៗនិងធ្វើជាអធិបតីនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលតុមូលនៃមេដឹកនាំ។បន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំ នោះ លោក ស៊ីជីនភីង នឹងបកស្រាយពីលទ្ធផលនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះដល់ប្រព័ន្ធសារព័ត៌មានជាតិនិងអន្តរជាតិ។
ភាគីចិនមានឆន្ទៈរួមសហការជាមួយភាគីពាក់ព័ន្ធនានាដើម្បីបូកសរុបបទពិសោធន៍ រៀបចំផែនការនាពេលអនាគត ប្រមូលគំនិតឯកភាពគ្នាតាមរយៈវេទិកាកំពូលលើកទី ២ នេះ ក្នុងន័យជំរុញយ៉ាងពិតប្រាកដនូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ"ខ្សែក្រវាត់មួយនិងផ្លូវមួយ"ឲ្យឆ្ពោះទៅរកការអភិវឌ្ឍដែលមានគុណភាពខ្ពស់៕
