នៅថ្ងៃទី ៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៩ នេះ ប៉ុស្តិទូរទស្សន៍ CGTN បានផ្សាយនូវឃ្លីបវីឌេអូមួយក្រោមចំណងជើងថា«បានកែកំហុសវិលមកកាន់ផ្លូវត្រឹមត្រូវវិញ តើត្រឹមត្រូវដែរឬទេ?»
ពិធីការនីបានសួរសំណួរថា៖ ចំពោះអ្នកល្មើសច្បាប់កម្រិតស្រាល បើពួកគេមានបំណងចង់កែកំហុសដោយចិត្តស្មោះ ក្រៅតែពីការផ្តល់ឱកាសឱ្យទទួលបាននូវវគ្គបណ្តុះបណ្តាលនិងអប់រំដើម្បីឱ្យចេញផុតពីភាពជ្រុលនិយម តើមានបធ្យោបាយណាល្អជាងនេះដែរឬទេ ? បើសិនពួកគេមានឆន្ទៈរៀននូវជំនាញវិជ្ជាជីវៈថ្មី ដើម្បីអាចត្រឡប់មកកាន់ជីវភាពបែបសាមញ្ញវិញ តើមានមធ្យោបាយផ្សេងដែរឬទេ ?
-- នេះហើយជាការងារដែលចិនបានអនុវត្តក្នុងភូមិភាគ ស៊ីនជាំង (Xinjiang) ក្នុងរយៈពេល ៣ ឆ្នាំកន្លងមកនេះ។ ក៏ប៉ុន្តែ សហរដ្ឋអាមេរិកបានអនុម័តសេចក្តីព្រាងច្បាប់មួយ ដោយបានចោទប្រកាន់មូលបង្កាច់លើនយោបាយអំពីជនជាតិUygur របស់ចិនបានបំពានសិទ្ធិប្រជាពលរដ្ឋនិងសាសនារបស់ជនជាតិ Uygur ព្រមទាំងមិនអើពើនឹងបុព្វហេតុប្រយុទ្ធប្រឆាំងភេរវកម្មរបស់ចិនទៅវិញ ។ នេះស្មើនឹងថា ជនដែលល្មើសច្បាប់កម្រិតស្រាលនៅអាមេរិកត្រូវធ្វើបង្កឱ្យបម្រើសេវាក្នុងមូលដ្ឋានគឺជាទង្វើខុស។
ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៩០ ដល់ដំណាច់ឆ្នាំ ២០១៦ ភូមិភាគស៊ីនជាំងបានទទួលរងនូវការវាយប្រហារពីអំពើភេរវកកម្មចំនួនរាប់ពាន់ករណី ក្នុងនោះ មានការបំផ្ទុះ ការសម្លាប់និងការដុតបំផ្លាញ ។ ប្រជាជនស្លូតត្រង់ជាច្រើនត្រូវបានសម្លាប់ រួមទាំងប៉ូលិសរាប់រយនាក់ ។ ការវាយប្រហារដែលបង្កការភ្ញាក់ផ្អើលបំផុតបានកើតឡើងនាថ្ងៃទី ៥ ខែកក្កដាឆ្នាំ ២០០៩ នៅក្រុងអ៊ូលូមូឈី ទីរួមខេត្តនៃភូមិភាគស៊ីនជាំង ។ ក្នុងករណីនេះ មានមនុស្ស ១៩៧ នាក់បានស្លាប់និងជាង ១៧០០ នាក់រងរបួស ។
ឧក្រិដ្ឋជនសំខាន់ៗច្បាស់ជានឹងត្រូវដាក់ទណ្ឌកម្មជាដាច់ខាត ។ ចំណែកឯអ្នកទោសផ្សេងទៀតដែលត្រូវគេញុះញង់និងគំរាមកំហែង ហើយមិនបានប្រព្រឹត្តបទល្មើសធ្ងន់ធ្ងរនិងមិនបានបំផ្លាញដល់ជិវិតរស់នៅរបស់អ្នកដទៃ ។ តើពួកគេគួរតែធ្វើយ៉ាងដូចម្តេចដើម្បីអាចរួមរស់នៅក្នុងសង្គមឡើងវិញ ?
ភូមិភាគXinjiang បានផ្តល់ចម្លើយល្អមួយ គឺផ្តល់ការអប់រំនិងការបណ្តុះបណ្តាលជំនាញវិជ្ជាជីវៈឱ្យពួកគេ ។ ពួកគេអាចរៀនចេះពីច្បាប់ វិទ្យាសាស្ត្រ ភាសា និងជំនាញវិជ្ជាជីវៈជាច្រើនទៀត ដូចជាការកែច្នៃម្ហូបអាហារ ធុរកិច្ចអេឡិចត្រូនិចនិងការជួសជួលរថយន្តជាដើម ។
ជាលទ្ធផល មនុស្សជាច្រើនបានវិលត្រឡប់ទៅកាន់ជីវភាពរស់នៅជាប្រក្រតីឡើងវិញ ដោយអ្នកខ្លះរកបានការងារធ្វើ ខ្លះបានចាប់ផ្តើមបង្កើតអាជីវកម្ម គ្មានករណីភេរវកម្មណាមួយកើតឡើងនោះទេ ហើយវិស័យទេសចរណ៍ក៏មានការរីកចម្រើនឡើងវិញដែរ ។ គិតត្រឹមតែឆ្នាំ ២០១៨ ភូមិភាគស៊ីនជាំងទទួលបានភ្ញៀវទេសចរជាតិនិងអន្តរជាតិចំនួន ១៥០ លាននាក់ បានកើនឡើង ៤០ ភាគរយបើប្រៀបធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នានៃឆ្នាំ ២០១៧ ក្នុងនោះភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិមានចំនួន ២ លាន ៦ សែននាក់ ។
វាមិនត្រឹមតែជាការតស៊ូដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងភេរវកម្មប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងជាដំណើរជួយប្រជាជនក្នុងការស្វែងរកឃើញផ្លូវសម្រាប់ជីវភាពរបស់ខ្លួនផងដែរ ។
ផែនការសកម្មភាពស្តីពីការទប់ស្កាត់អំពើហិង្សានិងភាពជ្រុលនិយមដែលអង្គការសហប្រជាជាតិបានអនុម័តនាឆ្នាំ ២០១៦ បានចង្អុលបង្ហាញថា ភាពក្រីក្រ ភាពគ្មានការងារធ្វើ ការមួលបង្កាច់និងការប្រើប្រាស់ជំនឿសាសនាដោយផ្តេសផ្តាសជាដើមសុទ្ធតែជាដើមចមនៃអំពើហិង្សានិងភាពជ្រុលនិយម ។ឯកសារនេះបានលើកឡើងពីវិធានការដោះស្រាយបញ្ហាពាក់ព័ន្ធ ដូចជាផ្តល់ការអប់រំនិងឱកាសសេដ្ឋកិច្ចព្រមទាំងការរៀបចំការបណ្តុះបណ្តាលជំនាញវិជ្ជាជីវៈផងដែរ។ ឯប្រទេសចិនគឺបានអនុវត្តយ៉ាងពេញលេញតាមវិធានការទាំងនេះ ។
ប៉ុន្តែ រឿងដែលគួរឱ្យអស់សំណើចនោះ គឺ បន្ទាប់ពីជីវភាពរបស់ពួកគេបានវិលត្រឡប់ទៅរកភាពប្រក្រតីឡើងវិញ លោកស្រី Nancy Pelosi ប្រធានសភាអាមេរិកព្រមទាំងសមាជិកសមាជិការរបស់លោកស្រីបានខឹងសម្បារចំពោះការនេះ ។ អាកប្បកិរិយារបស់លោកស្រីគឺស្រដៀងនឹងអាកប្បកិរិយាចំពោះបញ្ហាតំបន់ហុងកុង ។ តើពួកគេដឹងដែរឬទេ ថាជនរួមជាតិអាមេរិករបស់ពួកគេជាច្រើនកំពុងធ្វើរឿងដូចគ្នានៅក្នុងសហគមន៍របស់ពួកគេ ? តើអាមេរិកនឹងឆ្លើយតបយ៉ាងដូចម្តេចបើសិនជាប្រទេសចិនអនុម័តលើច្បាប់មួយដើម្បីទិទៀនទង្វើដូចគ្នារបស់អាមេរិក ដើម្បីជួយអ្នកទោសកម្រិតស្រាលឱ្យកែកំហុសរបស់ខ្លួនដើម្បីអាចធ្វើសមាហរណកម្មនៅក្នុងសង្គមឡើងវិញ ។ ខ្ញុំចង់សួរថា ការជួយអ្នកទោសកែកំហុសរបស់ខ្លួនដើម្បីធ្វើជាមនុស្សល្អឡើងវិញមានកំហុសដែរឬ ? ឬក៏គ្រាន់តែដោយសារប្រទេសចិនជាអ្នកប្រព្រឹត្តតែប៉ុណ្ណោះ ?
(ចប់)
